Sự bùng nổ của những phương thức thanh toán không tiền mặt kéo theo rủi ro bảo mật là khôn lường, minh chứng là hàng loạt vụ lừa đảo giả mạo SMS ngân hàng gần đây.
“Bùng nổ” thanh toán không tiền mặt
Đại dịch COVID-19 đã làm gián đoạn hoạt động kinh doanh và mua sắm, thay đổi cách thức mua bán sản phẩm và dịch vụ.
Nghiên cứu mới nhất của Visa về thái độ thanh toán của người tiêu dùng cho thấy, người Việt Nam kỳ vọng đất nước sẽ tiến đến một xã hội không tiền mặt vào năm 2030, với phần lớn người tiêu dùng (84% số người được khảo sát) đã chuyển đổi sang các hình thức kỹ thuật số và không sử dụng tiền mặt. Đại dịch cũng thúc đẩy sự tăng trưởng của thương mại điện tử và các dịch vụ giao hàng, giao thức ăn.
Cũng theo báo cáo của Visa, người tiêu dùng Việt Nam đang dần ưu tiên lựa chọn sử dụng ví điện tử cũng như thanh toán không tiếp xúc và thanh toán bằng mã QR. 57% người tiêu dùng có tới 3 ứng dụng ví điện tử trên điện thoại, và 55% người tiêu dùng ưa thích ứng dụng có thể thực hiện tất cả các giao dịch.
Còn theo một báo cáo do hãng bảo mật Kaspersky dẫn lại, hơn 85% người tiêu dùng sở hữu ít nhất một ví điện tử hoặc ứng dụng thanh toán, hơn 42% người tiêu dùng sử dụng thanh toán không tiếp xúc bằng thiết bị di động. Đặc biệt, 71% người dùng sử dụng ví điện tử hoặc các ứng dụng thanh toán ít nhất một lần một tuần.Báo cáo khác dự đoán, giao dịch qua di động tại Việt Nam được kỳ vọng sẽ tăng tới 400% vào năm 2025 nhờ sự bùng nổ của kinh tế số. Báo cáo cũng cho rằng, xu hướng trên có thể diễn ra nhanh hơn nhờ những tác động mạnh mẽ của bối cảnh xã hội bất ngờ (dịch bệnh COVID-19), cùng với chính sách điều hành của chính quyền (chuyển đổi số quốc gia, dịch vụ Mobile-Money).
Dự đoán trên có vẻ đang diễn ra khi vào tháng 3 vừa qua, Chính phủ Việt Nam đã quyết định cho thí điểm dịch vụ dùng tài khoản viễn thông thanh toán cho các hàng hóa, dịch vụ có giá trị nhỏ, gọi là Mobile-Money. Trong khi đó, theo thống kê của Cục Viễn thông (Bộ Thông tin và Truyền thông), tính đến hết năm 2020, Việt Nam đang có 132,5 triệu thuê bao di động đang hoạt động, với dân số gần 100 triệu người.Dịch vụ Mobile-Money được kỳ vọng sẽ nhanh chóng đưa hình thức thanh toán không tiền mặt đến mọi người dân trong cả nước, dù đó là nông thôn, vùng sâu hay vùng xa, hải đảo… Như vậy, kết hợp với các hình thức thanh toán không tiền mặt hiện có như ví điện tử, thẻ tín dụng, dịch vụ ngân hàng…, Việt Nam hoàn toàn có thể nhanh chóng hình thành xã hội thanh toán không tiền mặt trong tương lai không xa.
Cảnh báo những rủi ro bảo mật
Tuy nhiên, đi kèm với những ứng dụng công nghệ mới luôn là những rủi ro, nguy cơ bảo mật đe dọa người dùng. Vài tháng gần đây, rất nhiều người dùng tại Việt Nam nhận được tin nhắn định danh (brandname) mạo danh các ngân hàng với mục đích lừa đảo. Nội dung các tin nhắn thông báo tài khoản ngân hàng có giao dịch bất thường, đề nghị khách hàng đăng nhập nếu không sẽ bị khóa tài khoản sau 24 giờ, kèm theo đường dẫn để dụ người dùng truy cập. Kết quả, nhiều người dùng nhẹ dạ làm theo đã bị lừa rất nhiều tiền.
Ông Yeo Siang Tiong – Tổng Giám đốc Kaspersky khu vực Đông Nam Á cảnh báo: “Sự phụ thuộc của chúng ta vào ví điện tử và các ứng dụng ngân hàng di động ngày càng tăng sẽ thu hút sự quan tâm ngày càng lớn từ tội phạm mạng, những kẻ hầu như luôn theo đuổi tiền và dữ liệu bí mật của chúng ta. Do đó, chúng tôi nhận thấy sự gia tăng các nỗ lực phishing và smishing nhắm vào người dùng ngân hàng di động. Những sự cố này sẽ gia tăng trong thời gian tới”
Trong năm 2020, các giải pháp của Kaspersky đã ngăn chặn hơn 673.000 nỗ lực phishing nhắm tới đối tượng là doanh nghiệp vừa và nhỏ. Phishing là hình thức tấn công phi kỹ thuật được tội phạm mạng sử dụng nhằm đánh cắp dữ liệu bí mật từ máy tính hay điện thoại thông minh của người dùng, sau đó sử dụng dữ liệu cho nhiều mục đích khác nhau, như lấy cắp tiền của nạn nhân hoặc bán lại dữ liệu đã đánh cắp.Bà Võ Dương Tú Diễm – Quản lý vùng của Kaspersky chia sẻ thêm: “Chính phủ Việt Nam, bên cạnh nỗ lực hướng tới xã hội không tiền mặt, cũng đã tích cực tuyên truyền nâng cao nhận thức và thực hiện các chiến dịch chống lại các mối đe dọa đang rình rập trực tuyến. Chúng tôi tin rằng với các biện pháp an ninh mạng phù hợp và thói quen sử dụng mạng đúng đắn, người dùng Việt có thể thực hiện các giao dịch tài chính trực tuyến một cách an toàn”.
Ngọc Phạm
ConversionConversion EmoticonEmoticon